Павел Баркоўскі: «Ноч расстраляных паэтаў — найбольш сімвалічная памяць пра ахвяраў сталінскіх рэпрэсій»
2025-10-29
У ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 году ў сутарэньнях менскай унутранай турмы НКУС былі расстраляны больш за 100 выбітных дзеячоў культуры, мастацтва і навукі, а таксама грамадскіх дзеячоў тагачаснай БССР. Пра «Ноч расстраляных паэтаў» кажа прадстаўнік па нацыянальным адраджэнні Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Павел Баркоўскі:
«Сёння, як ужо гэта сталася традыцыяй, мы адзначаем Ноч расстраляных паэтаў — найбольш сімвалічную памяць пра ахвяраў сталінскіх рэпрэсій.
Безумоўна, сталінскі тэрор знішчаў не толькі беларускіх паэтаў або шырэй прадстаўнікоў культуры, на ягоным рахунку мільёны знішчаных прадстаўнікоў інтэлігенцыі, працоўных, служачых і сялян. Мільёны зламаных лёсаў, разарваных сем'яў.
Нягледзячы на адсутнасць афіцыйных ацэнак, злачыннасць сталінскага рэжыму наўпрост параўнальныя з гітлераўскім, як па памерах, так і па колькасці пацярпелых і ахвяраў. І вельмі кепска, што Беларусь дасюль не правяла працэсу комплекснай ацэнкі і асуджэння злачынстваў камуністычнай эпохі супраць нашага народа і асобных людзей.
Тым не менш, менавіта знішчэнне культурных і навуковых элітаў Беларусі застаецца адным з найгоршых злачынстваў сталінскіх часоў супраць нацыянальнай гісторыі і беларускага грамадства. Закатаваныя ў сталінскіх турмах і расстраляныя беларускія творцы і даследчыкі — гэта той моцны патэнцыял нацыі, які па загадзе савецкага тырана выразалі ў адну хвіліну, шмат у чым заклаўшы наступную гісторыю русіфікацыі і каланізацыі краіны.
На жаль, сёння каты Акрэсціна ці Воўчых ямаў амаль нічым не адрозніваюцца ад сваіх сталінскіх папярэднікаў: адсутнасць грамадскай рэфлексіі і пакаяння за тыя часы прыводзяць сёння да паўтарэння злачынстваў мінулага. Таму наша задача - несці гэтую памяць і далучацца па магчымасці да мерапрыемстваў, якія праходзяць у Ноч расстраляных паэтаў у розных гарадах свету (вялікая мапа тут). Апроч Беларусі, дзе гэта забаронена.
Але і ў нашай краіне можна ціха паставіць на стале свечку і прачытаць вершы загінуўшых у тую страшную ноч паэтаў – Алеся Дудара, Міхася Чарота, Тодара Кляшторнага, Валерыя Маракова ці Ізі Харыка. Гэта будзе хвілінай вашага грамадзянскага подзвігу і супраціву!»
@CabinetBelarus
